Klimaatverandering zorgt in een versneld tempo voor een nieuwe werkelijkheid, ook voor ons erfgoed. Gebouwde, archeologische en groene monumenten zijn kwetsbaar voor overstromingen en langdurige droogte. Bodemdaling leidt tot funderingsproblematiek. Het aanpakken van klimaatverandering en energietransitie is van levensbelang voor het voortbestaan van ons waardevolle erfgoed.
Klimaatadaptatie gaat nu vaak over toekomstgerichte innovatie en hoe we met nieuwe technieken de veranderingen het hoofd bieden en de klimaatverandering tegen gaan. Echter klimaatadaptatie vraagt ook om een mentaliteitsverandering in de manier hoe wij ons verhouden tot onze natuurlijk leefomgeving. Erfgoed en cultuurhistorie geven ons handvatten om deze verstoorde balans met de natuurlijke omgeving te herstellen. Een beter begrip van historisch stads-, bodem-, water- en landschapsbeheer is van vitaal belang om te zorgen voor de noodzakelijke verandering in mind set. Gevolg hiervan is ook dat klimaatactie breder gedragen en inclusiever wordt.
WAT KUNT U DOEN?
- Als overheid kunt u hierin het voortouw nemen, bijvoorbeeld door het maken van integrale plannen waarin bodem, ondergrond, water en gebouwde omgeving (erfgoed) samen worden geanalyseerd.
- Stimuleer onderzoek naar van groene oplossingen gebaseerd op natuurlijke processen in plaats van te kiezen voor “nieuwe” technische oplossingen. Kennis uit het verleden kan hierin een cruciale rol spelen.
- Lokale kennis en tradities zijn goud waard! Er zijn al veel goede voorbeelden waarbij op regionaal en lokaal niveau erfgoed of historische kennis wordt ingezet om ruimtelijke opgaven te realiseren. Stad- of gebiedsgeneses zijn hiervoor een ideaal startpunt.
- Zorg voor organisatiestructuren waarbij erfgoedprofessionals onderdeel zijn van teams die belast zijn met ruimtelijke ontwikkeling. Dit zorgt voor een cultuurhistorisch en erfgoedinclusief perspectief op klimaatopgaven.
TOELICHTING, VOORBEELDEN
EN INSTRUMENTEN
Voorbeelden en instrumenten
- Inspiratievideo: Zitterd Climate Proof
- Erfgoed Deal-project Brabantse Watermolenlandschappen
- Polder Blokhoven bij de Lek
- Herinrichting Malieblad in Utrecht als park, met steun van Erfgoedparels
- Stadsgenese en gebiedsgenese
- Kasteel van Wouw in Roosendaal: retentievijver c.q. waterberging
- Pionieren in de praktijk. Klimaatrobuuste landgoederen
- Landgoederenzone Baakse Beek wint prijs Ruimtelijke Kwaliteit
- Platform Klimaat en Erfgoed
- Erfgoed Deal-project Brabantse Watermolenlandschappen
- Unesco | ‘Betrek erfgoed en cultuur bij klimaatadaptatiebeleid’
